Nước ối đóng vai trò cực kì quan trọng trong sự hiện hữu và phát triển của thai nhi. Khi xét nghiệm thai nhi mẹ cần đọc kỹ các thông số về nước ối để biết lượng ối như thế nào là dư ối, thiếu ối và bao nhiêu ml là đủ cho sự phát triển tốt nhất của bé yêu trong bụng mẹ. Cùng tìm hiểu kỹ hơn qua bài viết sau đây nha mẹ!
1. Nước ối là gì?
Nước ối là chất dịch trong và có màu vàng nhạt, nó bao quanh thai nhi tạo điều kiện lý tưởng để thai nhi phát triển an toàn trong suốt thai kỳ. Xảy ra trong khoảng từ 12 – 28 ngày sau khi thụ thai, được tạo thành từ 3 nguồn chính là thai nhi, màng ối và máu mẹ.
Nguồn gốc từ thai nhi
Từ giai đoạn sớm của thai kỳ, da của thai nhi đã có thể tiết ra nước ối cho đến khi được 20 – 28 tuần tuổi tới khi các chấy gây xuất hiện thì đường tạo nước ối mới chấm dứt.
Tới tuần thứ 20 của thai kỳ, huyết tương của thai nhi có thể thẩm thấu được qua niêm mạc hô hấp để tạo ra ối. Còn từ tuần thứ 16 của thai kỳ, hệ tiết niệu của bé đã khởi đầu hoạt động để bài tiết nước tiểu vào buồng ối để làm ra nước ối.
Nguồn gốc từ màng ối
Màng ối bao phủ bánh nhau dây rốn cũng sẽ tiết ra ối.
Nguồn gốc từ máu mẹ
Mẹ cần biết rằng, giữa các chất có trong máu mẹ và nước ối sẽ có sự trao đổi chất thông qua màng ối để từ đó giúp ối được tái tạo. Việc tái tạo ối có tính tuần hoàn này được thực hiện thông qua hệ tiêu hoá của thai nhi và dễ dàng biết được nhất ở tuần thứ 20 của thai kỳ.
Hiện tượng tái tạo ối này sẽ có mức độ tăng dần khi thai nhi đủ tuổi và sẽ giảm dần đi sau đấy. Vì vậy mới xuất hiện tình trạng thai nhi càng già tháng thì nguy cơ thiếu ối càng lên cao.
Từ sự tái hấp thu nước ối
Tới tuần thứ 20 của thai kỳ, nước ối còn được tạo ra từ việc thai nhi khởi đầu nuốt nước ối. Ngoài ra, ối còn được tạo ra nhờ sự tái hấp thu nước ối qua da, qua màng ối và qua dây rốn.
2. Nước ối có công dụng gì?
- Bảo vệ thai nhi: Chất lỏng đệm giúp thai nhi có khả năng tránh khỏi những áp lực ở ngoài.
- Giúp làm chủ nhiệt độ môi trường: Là một chất lỏng cách nhiệt giúp duy trì nhiệt độ ổn định và giữ ấm cho thai nhi.
- Làm chủ nhiễm trùng: Các kháng thể có trong nước ối giúp bảo vệ thai nhi, tạo một môi trường vô khuẩn trong suốt thai kỳ và đến khi sinh.
- Hỗ trợ phát triển phổi và hệ tiêu hóa: Từ tuần thứ 34 của thai kỳ, mỗi ngày thai nhi sẽ hấp thụ khoảng 300 – 500ml ối bằng việc thở và nuốt chúng.
- Nước ối còn giúp thai nhi cử động tự do trong bụng mẹ làm ra cơ bắp và xương, cho phép hệ xương phát triển đúng chuẩn. Ngoài ra, nhờ dịch lỏng cần thiết này, phổi của bé con mới dần hoàn thiện, thân nhiệt bé cũng ổn định hơn.
- Hỗ trợ dây rốn: Dây rốn với công dụng vận chuyển oxy và thức ăn từ nhai thai đến thai nhi, đảm bảo công đoạn phát triển của thai nhi.
Hơn nữa, khi sinh nở, ối còn hỗ trợ rất nhiều cho mẹ bầu. Một khi vỡ ối, với đặc tính nhờ từ ối sẽ giúp bôi trơn đường sinh dục giúp mẹ dễ sinh hơn.
3. Thông số nước ối là gì?
Thông số nước ối được ký hiệu là AFI trong mỗi phiếu khám khi mẹ đi siêu âm. Dựa vào thông số này bác sĩ sẽ cho mẹ biết được thông số ối bình thường là gồm bao nhiêu, có bị thiếu ối hay đa ối hay không. Thông thường, lượng mức nước ối theo tuần thai như sau:
- Ở 20 tuần tuổi, lượng ối vào khoảng 350ml, sau đấy tăng lên 670ml vào 25-26 tuần.
- Thời điểm 32-36 tuần, lượng nước ối tăng thêm đến khoảng 800ml hoặc cao hơn.
- Đến tuần 40-42 giảm xuống còn khoảng 540-600ml. Đây là khoảng thời gian mẹ bầu sẽ có những dấu hiệu chuyển dạ. Vì lẽ đó, bác sĩ cần nắm thông số ối để theo dõi tình hình sức khỏe của thai nhi.
4. Thông số như thế nào là bình thường?
Lượng nước ối của mỗi thai phụ có khả năng không giống nhau và nó cũng tăng giảm tùy thuộc vào thời gian mang thai. Ở tuần thứ 37 lượng ối đạt cao nhất xấp xỉ khoảng 1000ml. Tuy nhiên cũng có trường hợp ối trong bụng mẹ quá ít hay quá là nhiều, một hiện trạng như vậy còn được nhắc đên là thiểu ối và đa ối. Cho dù là thiếu ối hay đa ối thì đều tiềm ẩn những nguy cơ đối với thai kỳ.
Đa ối là gì?
Đa ối sẽ làm cho bé khá di động trong tử cung nên dễ gây dây rốn quấn cổ, ngôi bất thường. Đa ối làm bụng mẹ căng to, gây khó thở, dễ cò cơn co tử cung và chuyển dạ sinh non làm tăng tỷ lệ tử vong khi sinh của trẻ.
Thiếu ối là gì?
Thiếu ối nếu như xảy ra sớm vào tam cá nguyệt thứ hai sẽ gây tác động rất lớn đến sự phát triển của thai nhi. Vào tam cá nguyệt thứ ba, thiểu ối thường do thai suy dinh dưỡng, có khả năng gây chèn ép dây rốn, dễ bị suy thai và không bình chỉnh được ngôi thai có khả năng có những ngôi bất thường gây đẻ khó.
Các phương pháp định lượng nước ối
Hiện có khá là nhiều phương pháp giúp các bác sĩ có thể định lượng ối. Tuy nhiên, phương pháp siêu âm bán định lượng ối là phương pháp phổ biến nhất vào thời điểm hiện tại. Việc đo thể tích nước ối đo được bằng cách cộng 4 khoang nước ối ở 4 góc của buồng ối lại với nhau.
| Chỉ số AFI (cm) | Mức độ | Chú ý |
| < 3cm | Vô ối | Con sẽ gặp nguy hiểm hơn nếu lượng nước ối rất ít dẫn đến hiện trạng thiếu ối, vô ối, thai chết lưu hay sinh non. |
| <= 5cm | Thiểu ối | Thiểu ối gây tăng tỷ lệ bị dị tật bẩm sinh, thai nhi phát triển không được khỏe mạnh. |
| 6 – 12cm | Lượng nước ối thường thì | Mẹ bầu có khả năng yên tâm với chỉ số này. |
| 12 – 20 cm | Dư ối | Dư ối nằm trong chỉ số này vẫn ở trong hạn mức an toàn, vì lẽ đó mẹ bầu không cần quá sợ. |
| >20cm | Đa ối | Các mẹ nên quan tâm sẽ có thể liên quan đến thai, các bà mẹ có thể bị vỡ ối sớm, túi ối bị căng, sinh non, gây ra hiện trạng nhau bong non, ngôi thai xáo trộn dẫn đến bất thường. |
Ngoài phương pháp đo lượng nước ối trên, người ta cũng có thể dùng phương pháp tìm đo khoang ối khổng lồ nhất trong buồng ối qua siêu âm để nhận xét thể tích nước ối.
Tuy nhiên, việc siêu âm để đo và đánh giá thể tích nước ối cần được làm và đánh giá ít nhất 2 lần liên tục và thực hiện cách nhau 2-6 giờ. Thể tích nước ối có thể thay đổi rất nhanh sau 12 giờ và màu sắc ối cũng thay đổi một cách nhau chóng chỉ sau 30 phút – 2 giờ.
Lời kết
Và để duy trì lượng ối ổn định trong suốt thai kỳ, không quá dư và quá thiếu, mẹ bầu cần có chế độ dinh dưỡng, nghỉ ngơi hợp lý khi mang thai, uống đủ nước, khám thai đều đặn, kiểm tra các chỉ số ối theo tuổi thai để đúng lúc phát hiện những bất thường. Chúc mẹ và bé có một thai kỳ khỏe mạnh và hạnh phúc.
Xem thêm: Cách giúp giảm đau lưng khi mang thai
Hảo Hảo – Tổng hợp, chỉnh sửa
(Nguồn tham khảo: chomevabe, megates, hellobacsi)
