Phụ nữ mang thai cần bảo đảm chế độ ăn uống của mình mang lại đủ chất dinh dưỡng và năng lượng để cho em bé phát triển đầy đủ và đúng cách. Đặc biệt, 3 tháng đầu tiên rất quan trọng. Vậy bầu 3 tháng đầu nên ăn gì và không nên ăn gì để tốt cho sức khỏe của mẹ và bé?
Để có một thai kỳ khỏe mạnh, chế độ ăn uống của người mẹ cần cân bằng và bổ dưỡng – Việc này ảnh hưởng đến sự cân bằng hợp lý giữa protein, carbohydrate và chất béo, tiêu thụ nhiều rau và trái cây.
1. Nhu cầu dinh dưỡng khi bầu 3 tháng đầu
Bà bầu không cần bổ sung thêm năng lượng (Calo) ở thai kỳ thứ 1 và thai kỳ thứ 2. Bà bầu có thể chỉ tăng ít cân hoặc không tăng cân nào trong suốt thai kỳ thứ nhất. Hầu hết cân nặng tăng lên khi mang bầu sẽ rơi vào thai kỳ thứ hai, do đó bạn không cần quá lo lắng nếu thấy mang bầu tới 3 tháng mà chưa tăng được cân nặng lên chút nào.
Nhu cầu bổ sung Protein trong giai đoạn đầu của thai kỳ có tăng lên nhưng không tăng nhiều đáng kể và bổ sung dễ dàng từ trong các loại thịt, trứng, sữa. Tuy nhiên các khảo sát về chế độ ăn chỉ ra rằng hầu hết chúng ta bổ sung nhiều Protein hơn những gì cơ thể cần – lượng protein ăn vào trung bình của mỗi phụ nữ tuổi từ 19-49 là 61g/ngày (nhu cầu của bà bầu là 57g mỗi ngày).
Nhu cầu acid Folic và Vitamin D tăng lên trong giai đoạn này. Vitamin A cũng có nhu cầu tăng lên ít nhưng cần rất thận trọng khi bổ sung Vitamin A vì quá liều Vitamin A khi mang thai có thể gây sinh con quái thai. Bà bầu cũng tránh bổ sung Vitamin A trực tiếp hoặc Vitamin A từ trong nguồn dầu gan cá vì dầu gan cá có chứa nhiều Vitamin A.
Nếu bổ sung DHA/EPA thì nên bổ sung từ dầu cá loại đã tiêu chuẩn hóa và công bố rõ các thành phần trong đó. Dạng bổ sung Vitamin A an toàn là Betacaroten có trong thực vật như rau, củ, quả.
2. 3 tháng đầu cần bổ sung thêm chất gì?
Trong 3 tháng đầu, mẹ nên đặc biệt chú ý những thực phẩm chứa nhiều axit folic
Axit folic:
Axit folic hay còn gọi là vitamin B9 rất cần thiết cho sự phát triển và phân chia tế bào và sự hình thành của tế bào máu, giúp giảm nguy cơ dị tật bẩm sinh liên quan đến não và tủy sống của thai nhi. Chính vì thế ngay từ khi có ý định mang thai, các bác sĩ đã khuyên các mẹ nên chú ý bổ sung thêm axit folic cho cơ thể, Mỗi ngày mẹ nên chú ý thêm khoảng 400 mcg axit trong thực đơn của mình.
Sắt:
Để không bị thiếu máu khi mang thai, bạn nên bổ sung thêm nhiều thực phảm chứa sắt để tăng cường hồng cầu cho cơ thể. Ngoài ra, sắt cũng góp phần giảm thiểu triệu chứng chóng mặt, mệt mỏi thường gặp khi mang thai.
Canxi:
Là khoáng chất không thể thiếu để hỗ trợ cho sự phát triển về xương của mẹ bầu khi mang thai và cả em bé trong bụng. Nếu không được cung cấp đủ canxi cần tiết, rất có thể tai nhi sẽ lấy canxi từ mẹ và làm mẹ có nguy cơ thiếu canxi và loãng xương sau sinh.
Protein ( chất đạm) :
Mỗi ngày, mẹ nên chú ý bổ sung cho cơ thể khoảng 57g protein để đảm bảo bé cưng có thể phát triển hoàn thiện tế bào não, đồng thời giúp tuyến vú và mô tử cung của mẹ phát triển tốt trong suốt thai kỳ.
Vitamin D:
Từ khi hình thành phôi thai, bé đã cần phát triển hệ xương, do đó, mẹ bầu cần tăng cường vitamin D để cơ thể hấp thu canxi tốt nhất, bạn có thể bổ sung vitamin D từ thực phẩm hoặc sưởi nắng khoảng 15 phút mỗi ngày sẽ giúp cơ thể hấp thụ canxi tối ưu. Lưu ý chọn nắng sớm buổi sáng, để ánh nắng chiếu trực tiếp lên cơ thể là tốt nhất.
Vitamin C:
Đây là chất chống oxy hóa rất hiệu quả, giúp mẹ bầu tăng cường hệ miễn dịch và sức đề kháng, đồng thời hỗ trợ sự phát triển của cơ và mạch máu cho bào thai.
3. Mẹ bầu nên ăn gì khi mang thai 3 tháng đầu?
Để lựa chọn chế độ dinh dưỡng cho bà bầu 3 tháng đầu, mẹ chỉ cần lưu ý chọn những thực phẩm chứa đầy đủ các vitamin và khoáng chất cần thiết kể trên. Một số loại thực phẩm gợi ý dưới đây mẹ bầu nên ăn khi mang thai 3 tháng đầu:
Súp lơ: Súp lơ là một trong những nguồn chứa axit folic dồi dào cho cơ thể. Ngoài ra, các loại rau có màu xanh như xà lách, cải bẹ xanh cũng chứa không ít axit folic. Súp lơ, rau xanh xào thịt bò là những món bổ sung dinh dưỡng tốt cho bà bầu 3 tháng đầu.
Họ hàng nhà đậu: Đậu chứa khá nhiều protein, cần thiết cho sự phát triển mô và cơ bắp của bé.
Các loại quả có nhiều múi như cam, quýt, bưởi…: Không chỉ chứa axit folic, cam quýt còn chứa một lượng lớn vitamin C, rất tốt cho hệ miễn dịch của cơ thể. Mẹ cũng đâu muốn mình bị bệnh khi mang thai đúng không?
Trứng: Không chỉ chứa nhiều protein, trứng gà là một trong số ít thực phẩm có chứa vitamin D. Nhiều mẹ bầu nghe nói ăn trứng ngỗng sẽ giúp bé thông minh hơn khi mang thai. Tuy nhiên, chưa có một nghiên cứu nào chứng minh được giả thuyết này. Ngoài ra, trứng ngỗng không chứa nhiều protein như trứng gà nhưng lại chứa nhiều chất béo hơn. Vì vậy, mẹ nên chú ý khi ăn trứng ngỗng để tránh tình trạng dư thừa chất béo nhé!
Cá: các loại cá biển chứa nhiều dinh dưỡng như cá hồi, cá trích, cá cơm, cá tuyết,… chứa nhiều Omega-3 sẽ hỗ trợ hiệu quả cho sự phát triển của thai nhi. Tuy nhiên mẹ nên tránh xa những loại cá chứa nhiều thủy ngân và không nên ăn cá sống nhé
Thịt: là nguồn cung cấp chất sắt dồi dào nhất, thịt bò và thịt gà nên hiện diện trong thực đơn dinh dưỡng hàng ngày của bà bầu 3 tháng đầu.
Sữa chua: Sữa chua chứa nhiều vitamin D, canxi và các lợi khuẩn rất tốt cho hệ tiêu hóa của bạn. Nó có thể giúp bạn ngăn ngừa triệu chứng táo bón cực kỳ khó chịu trong thai kỳ.
2. Bà bầu 3 tháng đầu thai kỳ không nên ăn gì?
Nếu mẹ bầu tiêu thụ quá là nhiều caffeine trong khi mang thai sẽ có nguy cơ tăng cân thấp, ảnh hưởng sức khỏe sau này và có rủi ro sảy thai cao hơn.
Nhiều loại thực phẩm và đồ uống có chứa caffeine gồm cà phê, trà, một vài loại nước soda, nước tăng lực, sô cô la. một vài loại thuốc trị cảm cúm cũng chứa caffeine. Bạn nên hỏi ý kiến bác sĩ hoặc dược sĩ trước khi sử dụng thuốc.
Theo các bác sĩ, bạn không cần cắt bỏ cà phê hoàn toàn, tuy nhiên không nên vượt quá 200 mg mỗi ngày. Một cốc cà phê hòa tan tiêu chuẩn chứa 100 mg caffeine.
3. Những lưu ý trong chế độ dinh dưỡng cho bà bầu 3 tháng đầu thai kỳ
Lượng calo của bạn có thể tăng lên trong thai kỳ, nhưng không nghĩa là bạn đang ăn cho hai người. Chỉ đơn giản là lượng calo mà cơ thể tiêu thụ tăng lên vài trăm calo mỗi ngày và đó là điều thường thì đối với hầu hết phụ nữ mang thai.
Trong đó, bầu 3 tháng đầu là giai đoạn cần thiết tạo tiền đề cho sự phát triển của thai nhi trong 6 tháng kế tiếp. Cho phải có thể coi 3 tháng đầu là khoảng thời gian nguy hiểm nhất với thai kỳ. Lúc này em bé chưa hoàn toàn làm tổ chắc chắn, cơ thể người mẹ cũng chưa thích ứng với việc có mặt của bé.
Bầu 3 tháng đầu thai kỳ cũng là thời gian mà thai nhi bắt đầu hình thành các cơ quan chính như tủy sống, não, tim, phổi, gan… nên nhiệm vụ của việc tăng cường chất dinh dưỡng thời kỳ này là vô cùng quan trọng. Nguồn dinh dưỡng này có thể được nạp vào từ mẹ và vận chuyển theo máu, để nuôi dưỡng thai nhi phát triển từng ngày.
Chính thế nên, phụ nữ mang thai cần đáng chú ý quan tâm đến chế độ dinh dưỡng, theo dõi cân nặng, uống bổ sung sắt, axit folic, đa vi chất theo khuyến nghị của các bác sĩ dinh dưỡng. Cơ thể phụ nữ hấp thụ chất sắt hiệu quả hơn và lưu lượng máu sẽ tăng lên khi mang thai, bởi vậy các mẹ bầu phải tiêu thụ nhiều chất sắt hơn để cam kết rằng cả mẹ và em bé đều được cung cấp đủ oxy.
Việc bổ sung rất đầy đủ chất dinh dưỡng cho mẹ bầu sẽ giúp bé phát triển tốt, ngược lại, một chế độ dinh dưỡng nghèo nàn, không đúng cách có thể dẫn đến những ảnh hưởng nghiêm trọng cho bé như khiếm khuyết, dị tật bẩm sinh, thậm chí thai lưu, sảy thai…
Lưu ý: Mẹ bầu có thể không cần bổ sung thêm năng lượng nhiều ở 3 tháng trước tiên của thai kỳ, chỉ cung cấp chèn từ 200 – 300 calo mỗi ngày và tăng thêm 1 – 2,5kg là tốt cho sức khỏe của cả mẹ và bé bởi thai nhi lúc này vẫn còn quá nhỏ nên mẹ bầu chưa cần phải tăng nhiều cân.
Một chế độ menu cho bà bầu 3 tháng đầu đúng đủ là điều không thể thiếu trong cẩm nang làm mẹ của bất cứ phụ nữ nào. Ngoài sách, báo và các tài liệu hướng dẫn về dinh dưỡng thai kỳ, mẹ bầu hoàn toàn có thể đọc thêm tư vấn của các bác sĩ sản khoa, các người có chuyên môn tư vấn dinh dưỡng để có một thai kỳ khỏe mạnh.
Xem thêm: Chế độ dinh dưỡng sau sinh cho mẹ đẹp, con khỏe
Hảo Hảo – Tổng hợp, chỉnh sửa
(Nguồn tham khảo: chomevabe, megates, hellobacsi)
